Taşikardi ve Tedavisi

19 Ocak 2019Çocuk & Bebek Kalp HastalıklarıÇocuk KardiyolojiKalp Ritim Bozuklukları

Taşikardi, çocuklarda ortaya çıkan önemli ve sık görülen ritim bozukluklarının genel adıdır. Kalbin kasılmasını ve gevşemesini düzenleyen elektriksel ileti sistemindeki tüm bozukluklar “ritim bozukluğu” olarak adlandırılmaktadır. “Aritmi” ve “disritmi”, genel olarak kalp atışlarındaki düzensizlik ve eşitsizlik, yani ritim bozukluğu anlamında kullanılmaktadır. Yaş büyüdükçe kalp hızı azalır. Dolayısıyla, normal kalp hızı yaş ile değiştiği için; hastanın yaş grubu için normalin üst sınırının üzerindeki kalp hızı değerleri “taşikardi” olarak adlandırılmaktadır. Dolayısıyla, taşikardi tanımı için yaşa göre istirahattaki kalp hızı değerlerinin normal sınırlarını dikkate almak gerekmektedir.

Taşikardi Sebepleri

Kafeinli yiyecek ve içecekler (çay, kahve, çikolata, kola, enerji içecekleri), sigara, alkol, kokain ve diğer uyarıcılar, yüksek ateş, bazı diyet ilaçları, kan elektrolitlerindeki dengesizlikler, tiroid bezinin normalden fazla çalışması (hipertiroidi), kansızlık (anemi), kan şekeri düşüklüğü, ani stres ve endişe hali, dolaşım şoku, ilaçlar (tiroid hormonları, astım, hipertansiyon, grip, depresyon, ritim düzenleyici ilaçların bazıları), doğuştan veya sonradan gelişen kalp hastalıkları, kalp yetersizliği, geçirilmiş büyük kalp ameliyatı ya da kalp krizi (enfarktüs), akciğer embolisi, kalp tümörleri ve genetik problemler çocuklarda görülen taşikardilerin nedenleridir.

Taşikardinin Kalbe ve Vücuda Etkileri

Çocuklarda taşikardi geliştiğinde, hastanın kalbinin üst ve alt odacıkları (atriumlar ve ventriküller) normalden daha hızlı bir şekilde kasılırlar. Kalp çok hızlı kasıldığında, kanı etkili bir şekilde pompalayamaz ve hem kalp hem de vücuttaki diğer organlara kan akışı azalır. Böylece birçok organın çalışması bozulur. Ayrıca, daha fazla çalışan kalp kaslarının oksijen ihtiyacı artar. Bu durum tedavi edilmez ve uzun süre devam ederse oksijensiz kalan kalp kası hücreleri ölür ve kalp krizi meydana gelebilir.

Taşikardinin Belirtileri

Kalp hızının anormal şekilde artması çocuklarda çarpıntı (nabzın hızlı ve/veya düzensiz hissedilmesi), göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazen de hiçbir belirtiye yol açmaksızın ani ölüme neden olabilirler.

Çocuklarda Görülen Taşikardiler

1-Sinüs Taşikardisi:

Kalbin kasılmasını sağlayan sinüs düğümündeki elektriksel uyarıların normalden daha hızlı bir şekilde gönderilmesi sonucunda ortaya çıkar. Sinüs taşikardisinde kalp hızı genellikle dakikada 200 atımın altındadır.

2-Supraventriküler Taşikardiler:

Çocuklarda en sık karşılaşılan ritim bozukluklarındandır. Kalp karıncıklarının üst kısmında başlayan ve oldukça hızlı kalp atışlarıdır. Birkaç saniye sürebileceği gibi günlerce de sürebilir. Hastaların yaklaşık yarısında herhangi bir kalp hastalığı yoktur.

3-Atrial Flatter ve Fibrilasyon:

Kalbin üst kısmında yer alan odacıklar olan kulakçıklarda (atriumlarda) düzensiz elektriksel uyarılarının neden olduğu ciddi taşikardilerdir. Atrial fibrilasyonun en sık görülen sebebi kalp kapak bozukluklarıdır.

4-Ventriküler Taşikardiler:

Kalbin alt kısmında yer alan odacıklar olan karıncıklarda (ventriküllerde) anormal derecede elektrik sinyallerinin ortaya çıkması durumudur. Oldukça kısa sürebileceği gibi acil müdahale gerektirebilen uzun ataklar şeklinde de kendini gösterebilir.

5-Ventriküler Fibrilasyon:

Ventriküllerde karmaşık ve çok hızlı elektriksel uyarılar geliştiği için vücut için gerekli kan pompalanamaz. Çoğunlukla kalp hastalığı olan çocuklarda ölümcül sonuçlar doğurabilen bir taşikardi şeklidir. Özellikle ileri yaşlarda, kalp krizi öncesinde ya da sonrasında ortaya çıkar.

Taşikardilerde Tanı

İlk aşamada basit bir test olan elektrokardiyografi (EKG) çekilmelidir. Özellikle hasta doktora ya da hastaneye ulaştığında şikâyeti devam ederken çekilecek EKG’nin tanısal değeri çok fazladır. EKG çekilmesi mümkün değilse olay anında çocuğun bir dakikalık nabız sayısının belirlenmesi ve kan basıncının ölçülmesi de tanıya yardımcı olabilir.

Çocuğun şikâyetine göre ekokardiyografi (EKO), 24 saatlik Holter ile EKG izlemi, anlık olay kaydediciler, eforlu EKG (egzersiz) testi ve elektrofizyolojik çalışma gibi ileri tetkikler gerekebilir.

Taşikardisi Olan Çocuklar İçin Öneriler ve Tedaviler

Bu hastalar çay, kahve, kola, çikolata ve sigara tüketimi ile stres (gerilim) ve uykusuzluktan kaçınmalıdırlar. Tiroid, astım, grip ve depresyon ilaçları gibi çarpıntı ile ilişkisi gösterilmiş ilaçları doktor kontrolünde kullanmalıdırlar. Sinüs taşikardisinin çoğunlukla kalp dışı sebeplerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, sinüs taşikardisi tanısı konulan çocukların tedavisindeki temel hedef, kalbin hızlı atmasına yol açan durumların belirlenmesi ve ortadan kaldırılması olmalıdır. Bayılmaya neden olan taşikardilerin ani ölümle sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle çarpıntı şikâyeti olan çocuklar Çocuk Kardiyoloji Uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Taşikardi atağı sırasında çocuk sakinleştirilerek yatırılmalı, derin nefes alması ve ıkınması sağlanmalıdır. Özellikle supraventriküler taşikardi atağı geçiren hastaların boyundaki atar damarına tek taraflı masaj yapılması (sadece büyük çocuklarda) veya yüzünün buzlu-soğuk suyla yıkanması atağı sonlandırabilir ya da kalp hızını kısmen yavaşlatabilir. Buna rağmen taşikardi devam ediyorsa hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli ve oraya ulaşır ulaşmaz da EKG çekilmelidir. Adenozin, supraventriküler taşikardinin akut tedavisinde hızlı ve yüz güldüren sonuçları olan ve damar yolundan verilen ilaçtır.

İlaç tedavisi ile düzelmeyen ve hemen sonlandırılması gereken supraventriküler taşikardi, atrial flatter, atrial fibrilasyon ve nabızlı ventriküler taşikardilerin tedavisinde hastaya sakinleştirici ilaç verilerek kardiyoversiyon uygulanırken, ventriküler fibrilasyon ve nabızsız ventriküler taşikardilerin tedavisinde acil defibrilasyon işlemi uygulanır. Uygulama her iki işlem için de defibrilatör olarak adlandırılan ve ayarlanmış elektrik akımını hastanın vücuduna veren cihazlar yardımıyla yapılır.

Taşikardinin acil tedavisinden sonra, hastalığın tipine göre bu çocukların bir kısmı ilaç tedavisi verilmeksizin izlenirken, bir kısmı ise tekli veya çoklu ritim düzenleyici ilaçlar verilerek tedavi edilir. Tekrarlayıcı, devamlı veya ani ölüm riski taşıyan ventriküler taşikardili hastalarda takılabilir kardiyovertör defibrilatör (ICD) kullanılması etkin bir tedavi yöntemidir. Ayrıca çocuklardaki bazı taşikardi tiplerinin kalp kateterizasyonu ve elektrofizyolojik çalışma (EPS) sırasında sıcak veya soğuk yakma (kateter ablasyonu ya da kriyoablasyon) işlemleriyle kesin olarak tedavisi mümkündür.

İletişim Bilgileri:

Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:

https://drosmanozdemir.com/bize-ulasin/

Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı

Tel: +90 (312) 287 89 98

Adres: Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (2.kat) Çukurambar / ANKARA, 06510 Çankaya/Ankara

İlgili Linkler:

Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin:

https://drosmanozdemir.com/konu/cocuk-kardiyoloji/

Bizi Sosyal Medyada Takip Edin

https://www.instagram.com/drosmanozdemir

https://www.youtube.com/cocuk-kardiyoloji-uzmani