Çocuklarda (Eko) Ekokardiyografi
(EKO) Ekokardiyografi Nedir
(Eko) Ekokardiyografi kalp hakkında önemli bilgiler veren, hızlı, zararsız ve ultrason (ses ötesi) dalgaları kullanılan bir testtir. Ultrason dalgaları, insan kulağının duyma sınırının ötesinde (18.000 – 20.000 titreşim/sn) olan seslerdir. Bu ses dalgaları, tüp şeklinde elle tutulan, hastanın göğsünde gezdirilen ve sesi oluşturan duyarlı bir alet (prob, transdüser) yardımıyla kalbe gönderilir. Ses dalgaları kalp duvarlarından, kaslarından, kapakçıklardan bu alete geri döner. Böylece kalpten geri dönen ses dalgaları bilgisayar ile resme çevrilir ve bu görüntüler bilgisayarın bağlı olduğu ekrandan izlenir. Çocuk Kardiyoloji Uzmanları tarafından en sık kullanılan Çocuk Kalp Testleri ‘nden biridir.
(Eko) Ekokardiyografi kalbin yapısı (anatomisi), kalbin kasılması (fonksiyonu) ve varsa yapısal bozukluklarını (kalp kapakları ve büyük damarlardaki darlıklar ve kapaklardaki yetersizlikler, delikler, fazla damar oluşumları) değerlendirmek için kullanılır.
(Eko) Ekokardiyografi Uygulama Teknikleri
1-M-mod (Bir Boyutlu) (Eko) Ekokardiyografi
Kalbe çizgisel bakış sağlar. Özellikle kalbin durumu ve işlevlerinin değerlendirilmesi ile zaman ve çap ölçümlerinde önemli bir tekniktir. Kalp boşluklarının ve damarların çapları karıncık duvarlarının kalınlıkları bu teknikle ölçülebilmektedir. Bu teknikle ayrıca kalbin zarları arasındaki sıvının miktarı da değerlendirilebilir.
2-İki Boyutlu (Eko) Ekokardiyografi
Kalp yapılarının uzaysal ilişkilerini daha iyi gösterir. Özellikle kalp ve büyük damarların bozukluklarının anatomik tanısının daha doğru konulmasını sağlar. Prob’un yerleşimine bağlı olarak, parasternal uzun eksen, parasternal kısa eksen, apikal 4 boşluk, apikal 5 boşluk, apikal uzun eksen, subkostal, suprasternal ve subklavikuler bakışlar söz konusudur.
3-Akım Ve Renkli Doppler Teknikleri
Bu Ekokardiyografi teknikleri ile kapak yetersizlikleri ve deliklerden kan geçişleri görülmektedir. Ayrıca kalp kapaklarındaki basınç farkı, büyük damarlar ve karıncıkların basınçları hakkında tahmini bilgiler verir.
4-Kontrast (Eko) Ekokardiyografi
Bu teknik sayesinde gerektiğinde, damar yolundan sıvı verilerek kalpteki deliklerden kan geçişleri başarıyla gösterilebilir. Sıvı olarak şekerli mayi, tuzlu sıvı veya hastanın kendi kanı verilebilir. Son yıllarda Akım ve Renkli Doppler tekniklerindeki gelişmeler ile Kontrast Eko’nun kullanım alanları azalmıştır.
5-Üç Boyutlu (Eko) Ekokardiyografi
Son yıllarda gelişen teknolojinin Eko cihazlarına verdiği hediyelerdendir. Kalbin anatomik yapısını daha anlaşılır şekilde ortaya koymaktadır. Ancak her Eko cihazı ile bu tekniği uygulamak mümkün olamamaktadır.
(Eko) Ekokardiyografi Çeşitleri
Çeşit 1: Transtorasik (Eko) Ekokardiyografi
Çocuklarda en sık kullanılan ve hastanın göğüs duvarı üzerinden yapılan ekokardiyografi Transtorasik (Eko) Ekokardiyografi olarak adlandırılmaktadır. Basit, güvenli, zararsız ve ağrısız bir test olmasına rağmen göğüs kafesine sürülen jel ve endişe nedeniyle küçük çocuklar ağlayabilirler. Huzursuz ve ağlayan çocukları sakinleştirmek için oyuncaklar, değişik renkli objeler ve çizgi film videoları kullanılabilir.
Çeşit 2: Fetal (Eko) Ekokardiyografi
Anne karnındaki bebeğin (fetüs) kalbinin EKO ile incelenmesi Fetal EKO olarak tanımlanmaktadır. Annenin karın duvarı üzerinden yapılır ve anne ya da fetüse herhangi bir zararı yoktur. Fetal EKO ’nun gebeliğin 18-23. haftaları arasında yapılması önerilmektedir. Annenin diyabet veya fenilketonüri gibi kronik bir hastalığının olması, gebelikte bulaşıcı hastalık geçirmesi, gebelik sırasında radyasyon ya da ilaç almış olması, gebelik tarama testlerinin bozuk çıkması, gebelik sırasında fetüsü çevreleyen amniyon sıvısının normalden çok veya az olması (polihidramniyoz ya da oligohidramniyoz), annenin daha önceki gebeliklerinde problem yaşanması, ileri yaş gebeliği ve anne, baba veya kardeşlerde doğuştan kalp hastalığı ‘nın olması durumlarında Fetal EKO yapılması önerilmektedir. Ayrıca fetüste, yapısal veya ritim bozukluğu şeklinde kalp problemi olduğunun düşünülmesi, kalp dışı organlarında yapısal bozuklukların olması, kromozom bozukluklarının gösterilmesi ve gelişme geriliği saptanması durumlarında da Fetal EKO yapılması uygun görülmektedir.
Çeşit 3: Transözefageal (Eko) Ekokardiyografi
Nadir durumlarda, daha ayrıntılı değerlendirme için Transözefageal EKO kullanılabilir. Bu tetkikte boğaz uyuşturularak serçe parmağı kalınlığında esnek bir hortum yemek borusuna ilerletilir. Böylece kalp arka tarafından ve daha yakından detaylı olarak incelenir. Obezite veya kronik tıkayıcı akciğer hastalığı olan çocuklarda, Transtorasik EKO ile kalbin yeteri kadar görüntüsü elde edilmezse, Transözefagial EKO kullanılabilir. Bu teknikle kapaklardaki pıhtılar, enfektif endokardit vejetasyonları, sol kulakçıktaki pıhtılar ve aort yırtılmaları gösterilebilir. Ayrıca, ameliyat sırasında kullanılarak hastanın sol karıncık işlevleri, kapakların durumu ve ameliyatın başarısı da değerlendirilebilir.
Tüm bunlara ek olarak Koroner kalp damarları ve kalp kasının canlılığı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için ilaçla yapılan Stres EKO da başka bir Eko tekniği çeşidi olarak gösterilebilir.
İletişim Bilgileri:
Eko ve Fetal Eko dahil Tüm Çocuk Kalp Tesleri ve Hastalıkları İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:
https://drosmanozdemir.com/bize-ulasin/
Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı
Tel: +90 (312) 287 89 98
Adres: Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (2.kat) Çukurambar / ANKARA, 06510 Çankaya/Ankara
İlgili Linkler:
Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin: