Supraventriküler Taşikardi (SVT) Teşhis Takip ve Tedavisi
Supraventriküler Taşikardi “taşikardi” denilen rahatsızlık grubunun bir alt grubu olarak tanımlanabilir. Çocuğun yaş grubu için normalin üst sınırının üzerindeki kalp hızı değerleri “taşikardi” olarak adlandırılmaktaydı. Supraventriküler taşikardi (SVT) ise çocuklarda en sık karşılaşılan ritim bozukluklarındandır. (https://drosmanozdemir.com/kalp-ritim-bozuklukları/) Kalp karıncıklarının üst kısmından (supraventriküler) başlayan ve oldukça hızlı olan kalp atışlarıdır. Birkaç saniye sürebileceği gibi günlerce de sürebilir. Bu rahatsızlıkta hastaların yaklaşık yarısında herhangi bir yapısal kalp hastalığı yoktur.
Supraventriküler Taşikardilerin Önemi
Çocuklarda supraventriküler taşikardi geliştiğinde, hastanın kalbinin üst odacıkları (kulakçıklar, atriumlar) normalden daha hızlı uyarı çıkardığı için kalbin alt odacıkları (karıncıklar, ventriküller) daha fazla kasılır. Kalp çok hızlı kasıldığında, kanı etkili bir şekilde pompalayamaz ve hem kalp hem de vücuttaki diğer organlara kan akışı azalır. Böylece hem organların çalışması bozulur, hem de daha fazla çalışan kalp kaslarının oksijen ihtiyacı artar. Bu durum tedavi edilmez ve uzun süre devam ederse oksijensiz kalan kalp kası hücreleri ölür, kalp yetersizliği ve/veya kalp krizi meydana gelebilir.
Supraventriküler Taşikardi Nedenleri
SVT tanısı konulan bebeklerin yaklaşık yarısında herhangi bir kalp hastalığı yoktur. Hastaların %10-20’sinde Wolff-Parkinson-White (WPW) sendromu, daha az bir kısmında ise Ebstein bozukluğu, tek karıncık, doğuştan düzeltilmiş büyük damar yer değiştirmesi gibi doğuştan kalp hastalıkları veya geçirilmiş açık kalp ameliyatı öyküsü vardır.
Supraventriküler Taşikardisi Olan Çocukların Belirtileri
SVT’li bebeklerde; huzursuzluk, solunum sayısında artma (takipne), beslenme güçlüğü ve solukluk görülebilir. Daha büyük çocuklarda ise; çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma, halsizlik, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
Supraventriküler Taşikardilerde Tanı
İlk aşamada basit bir test olan elektrokardiyografi (EKG) çekilmelidir. Özellikle hasta doktora ya da hastaneye ulaştığında şikâyeti devam ederken çekilecek EKG’nin tanısal değeri çok fazladır. Ayrıca, ekokardiyografi (EKO), 24 saatlik Holter ile EKG izlemi, anlık olay kaydediciler, eforlu EKG (egzersiz) testi ve elektrofizyolojik çalışma gibi ileri tetkikler gerekebilir.
Supraventriküler Taşikardi Tedavisi
SVT atağı sırasında çocuk sakinleştirilerek derin nefes alması, balon şişirmesi, öğürmesi ve ıkınması sağlanmalıdır. Vagal manevra olarak adlandırılan, boyundaki atar damarına tek taraflı masaj yapılması (sadece büyük çocuklarda), yüzünün buzlu-soğuk suyla yıkanması, 10 saniye süre ile yüze buz torbası yerleştirilmesi veya bebeğin baş aşağı pozisyonda tutulması atağı sonlandırabilir ya da kalp hızını kısmen yavaşlatabilir. Buna rağmen taşikardi devam ediyorsa hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli ve oraya ulaşır ulaşmaz da EKG çekilmelidir.
Damar yolundan verilen adenozin adlı ilaç, SVT’nin akut tedavisinde hızlı ve yüz güldüren sonuçları olan bir ilaçtır. Adenozin, kalbin üst odacıkları olan kulakçıklar (atriumlar) ve alt odacıkları olan karıncıklar (ventriküller) arasında geçici blok oluşturur. Böylece karıncıkların hızı yavaşlar. Bu ilacın büyük toplardamarlardan ve hızlı olarak verilmesi etkinliğini arttırır.
Adenozin dışında esmolol, diğer beta blokörler, amiodaron, digoksin ve verapamil adlı ilaçlar da hastanın durumuna göre kullanılabilir. Ancak, hastanın kalp hızını çok yavaşlatacağı ve tansiyon düşüklüğüne yol açacağı için, verapamil adlı ilaç 1 yaşından küçük bebeklerde kullanılmamalıdır.
Adenozin tedavisi ile düzelmeyen ve kalp yetersizliğine yol açtığı için hemen sonlandırılması gereken SVT’nin tedavisinde hastaya sakinleştirici ilaç verilerek kardiyoversiyon uygulanır. Bu uygulama defibrilatör olarak adlandırılan ve ayarlanmış elektrik akımını hastanın vücuduna veren cihazlar yardımıyla yapılır. Başlangıç dozu kilogram başına 0,5 jul olmalı ve gerektiğinde 2 jule kadar arttırılmalıdır.
İlaç tedavisi başarılı olmayan ya da uzun süreli ilaç verilmesi gereken veya atakları sık tekrarlayan çocuklarda kalp kateterizasyonu ve elektrofizyolojik çalışma (EPS) yapılabilir. Bu çalışma sırasında uygun görülen hastalarda, sıcak veya soğuk yakma (kateter ablasyonu ya da kriyoablasyon) işlemleriyle SVT’nin kesin ve kalıcı olarak tedavisi mümkündür.
Supraventriküler Taşikardi Ataklarının Önlenmesi
Bu çocuklar mutlaka Çocuk Kardiyoloji Uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve takip edilmelidir. SVT ataklarının önlenebilmesi için en sık tercih edilen ilaç propranolol adlı beta blokördür. Bu ilaç, özellikle Wolff-Parkinson-White (WPW) sendromu olan bebek ve çocuklarda güvenle kullanılabilir. WPW sendromu olmayan bebeklerde digoksin, büyük çocuklarda ise verapamil adlı ilaçlar da tercih edilebilir.
İletişim Bilgileri:
Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın: https://drosmanozdemir.com/
Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı
Tel: +90 (312) 287 89 98
Adres: Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (2.kat) Çukurambar / ANKARA, 06510 Çankaya/Ankara
İlgili Linkler:
Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin: https://drosmanozdemir.com/cocuk-kardiyoloji/cocuk-kalp-hastaliklari/
Bizi Sosyal Medyada Takip Edin:
https://www.instagram.com/drosmanozdemir
https://www.youtube.com/cocuk-kardiyoloji-uzmani