Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor 1: Çocuklarımız neden spor yapmalı?
Son yıllarda çocukluk çağında yapılan egzersiz ve sporun sağlık açısından yararları üzerinde sıklıkla durulmaktadır. Çocuk kalp sağlığı ve spor ilişkisinin bu kadar sık anılmasının temelde iki nedeni bulunmakta. Birinci neden, dünyada olduğu gibi, ülkemizde de şişmanlığın (obezite) en önemli sağlık sorunlarından biri olmasıdır. Özellikle çocukluk yaş grubunu tehdit eden bu sorun, beklenenden çok daha erken yaşlarda ortaya çıkan, kronik hastalıkların hazırlayıcısı olduğu için önemsenmelidir. İkinci neden ise kentsel yaşam alışkanlıkları ile hareketsizliğin giderek artmasıdır. Hareketsizlikle ilişkili çok sayıda hastalık bildirilmiştir.
Çocuk kalp sağlığı için düzenli yapılan spor; televizyon izleme veya bilgisayarla oyun oynamayı sınırlandırır, sigara gibi kötü alışkanlıklardan uzak tutar, çocuğun psikolojisini destekler, kan şekeri ve insülin dengesine yardımcı olur, kolesterol düzeylerini düşürür, HDL’yi yükseltir ve kan basıncını düşürür.
Öyleyse, kronik hastalıklardan uzak, daha kaliteli ve sağlıklı yaşam sürme beklentisini karşılamanın en etkili yolu, çocukluk çağında düzenli egzersiz ve spor yapma alışkanlığının kazanılmasıdır.
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor 2: Ebeveynlerin Spora Bakışı
Spor yapılması konusunda doğru “rol-model” olabilmek çok önemlidir, çünkü çocuklar genellikle ebeveynlerinden gördüklerini yaparlar. Anne ve babanın spora bakış açısı, desteği ve katılımı çocukları doğrudan etkiler ve onların ilerleyen yaşlardaki alışkanlıklarını belirler. Ayrıca çocuklarla beraber spor yapılması, onlarla ebeveynleri arasındaki bağı kuvvetlendirerek, daha fazla sosyalleşmeyi sağlar ve anne-baba diyalogunun ötesine geçerek “takım ruhu” hissini arttırır.
Okullarda yapılan beden eğitimi derslerinin ve takım sporlarına katılımın, çocuğun ilerleyen yaşlarında spor yapmaya ve sporu hayatının bir parçası haline getirmeye daha fazla yönlendirdiği bildirilmiştir. Bu sebeple, okullarda çocukların beden eğitimi derslerine katılımları ebeveynleri ve öğretmenleri tarafından mutlaka desteklenmeli ve soğuk, yağmur, kar veya çamur demeden, ders arasındaki teneffüslerde dahi okul bahçesinde vakit geçirmeleri teşvik edilmelidir.
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor 3: Çocukları Spora Yönlendirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Büyüme hızları nedeniyle, spor yapan çocuklukların, yetişkinlere göre çok daha fazla enerji ihtiyacı olduğu unutulmamalıdır. Ancak, bunun için özel bir besin grubu tercih edilmesine gerek yoktur. Daha çok günlük beslenme piramitleri içerisinde yer alan besinlerden enerji ihtiyacı karşılanmalıdır. Gerekirse yapılan spor tipine göre önerilen beslenme programları uygulanmalıdır.
Sporcu çocuklarda demir ihtiyacı da artmaktadır. Demir ihtiyacını gidermek için demir içeren besinlerin yeşil yapraklı sebzelerle birlikte tüketilmesi sağlanmalı ve böylece demirin vücut tarafından emilimi arttırılmalıdır.
Ağır grip olan ve bu nedenle ilaç kullanan çocukların gribal yakınmaları düzelinceye kadar spora ara vermeleri önemlidir. Çünkü hem gribal enfeksiyon, hem de grip için kullanılan ilaçlar kalp ritmini doğrudan etkileyebilirler.
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor 4: Çocuğa Uygun Spor Türü Seçimi
Temel kural, sporun güvenli olarak yapılması, çocuğun fiziksel gelişimi ve sağlık durumuna uygun olmasıdır.
Kesin olarak belirlenmiş bir yaş sınırı olmamakla birlikte, spora başlamak için en uygun zamanın 5 yaş civarı olduğu kabul edilmektedir. Bu dönemde daha çok sıçrama, yürüme veya koşu gibi oyun ağırlıklı aktiviteler önerilir. Daha büyük yaşlarda, okul çağı ve ergenlik dönemlerinde ise futbol, basketbol, voleybol, jimnastik, tenis, savunma sporları ya da atletizm gibi spor dalları tercih edilebilir. Çocuğun, kendisine uygun spor türünü, haftada en az 2 gün ve 30 dakika süreyle yapması sağlanarak, egzersizler düzenli bir ritme oturtulmalıdır.
Spor türleri yapılacak egzersizin ağırlığı ve temas durumuna göre sınıflandırılmaktadır. Ağır egzersiz gerektiren; basketbol, futbol, güreş, buz hokeyi, Amerikan futbolu temaslı, beyzbol, bisiklet, voleybol, hentbol, atlı sporlar, kayak kısmi temaslı, tenis, atletizm, halter, kürek, eskrim ve aerobik ise temassız spor türlerindendir. Temaslı olmayan spor türlerinden; badminton, masa tenisi, curling orta ağırlıkta egzersiz gerektirirken, okçuluk, golf ve atıcılık hafif egzersiz ile yapılan sporlardır.
Çocuk Kalp Sağlığı ve Spor 4: Spor ve Riskli Durumlar
Sağlıklı kalma konusunda oldukça faydalı olan fiziksel aktivitelerin bazı riskleri de beraberinde getirdiği akıldan çıkarılmamalıdır. Spor sırasında, fizik aktivitenin yoğunluğuna göre, vücudun oksijen ihtiyacı da artmaktadır. Bu artan oksijen gereksiniminin karşılanması için kan basıncı, kalbin hızı ve kasılma gücü, dolayısıyla da kalbin pompaladığı kan miktarı artmaktadır. Spor ile kalbin artan bu iş yüküne, sağlıklı bireylerin vücudu ve kalbi uyum sağlamakta sorun yaşamaz. Ancak çocukta daha önce belirti vermemiş bir kalp hastalığı öyküsü varsa, spor sırasında ani ölüm riski söz konusu olabilir.
İletişim Bilgileri:
Çocuklarda Spor ve Kalp Sağlığı İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:
https://drosmanozdemir.com/bize-ulasin/
Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı
Tel: +90 (312) 287 89 98
Adres: Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (2.kat) Çukurambar / ANKARA, 06510 Çankaya/Ankara
İlgili Linkler:
Bizi Sosyal Medyadan Takip Edin:
https://www.instagram.com/drosmanozdemir/